Spirala zadłużenia to bardzo niebezpieczne zjawisko. Może ona doprowadzić nas do bankructwa długów i zmienić negatywnie nasze życie. Wiele osób nie wie czym jest, jak jej zapobiegać oraz jak z niej wychodzić oraz dlaczego tak bardzo warto dbać o to, by w nią nie wpaść. W tym tekście prezentujemy odpowiedzi na te wszystkie zagadnienia. Podsuwamy także wiele praktycznych rozwiązań dla osób nieznających się na finansach, które pomogą sprawnie nimi zarządzać i uniknąć kłopotów finansowych.
Spis treści
Czym jest spirala zadłużenia?
Spirala zadłużenia to sytuacja, w której zaczynamy spłacać jedną pożyczkę kolejną. W takim momencie zaciągamy sami coraz to nowe odsetki, które musimy spłacić dodatkowo — najczęściej biorąc wtedy kolejną jeszcze większą pożyczkę. Mechanizm taki jest nazywany spiralą zadłużenia. Jego początkiem jest wzięcie pierwszej pożyczki, którą spłacimy inne zobowiązania. Do spiral zadłużenia prowadzi jednak długa droga poprzedzona wieloma symptomami. Po wpadnięciu w spiralę zadłużenia bardzo trudno jest się z niej wydostać. Efektem jest niewypłacalność i brak płynności finansowej. Kolejnymi skutkami są długi, egzekucja komornicza czy przepadek całego mienia.
Powodem, dla którego osoby wpadają w spiralę zadłużenia, są m.in. kłopoty finansowe, brak wiedzy finansowej czy chęć rozpaczliwego ratowania się przed niewypłacalnością — co w konsekwencji doprowadza do niej lecz tylko trochę później. Wraz z zadłużaniem się, staje się ono coraz bardziej intensywne. Do pewnego momentu osoby ze zdolnością kredytową stać jeszcze na płacenie podwójnych, potrójnych czy poczwórnych odsetek, ale nie trwa to przeważnie zbyt długo. Ogólnie spirala zadłużenia posiada kilka etapów i można z niej wybrnąć.
Proces zadłużania się trwa do chwili, aż wydatki nie przewyższą przychodów. W takiej sytuacji nie możemy nawet fizycznie, przeznaczając wszystkich dochodów uregulować wszystkich zobowiązań. W praktyce punkt krytyczny znajduje się trochę wcześniej, gdy wszystkie przychody pomniejszymy o sumę na utrzymanie, a pozostała kwota już nie starcza na terminowe regulowanie zobowiązań. Po osiągnięciu punktu krytycznego rozpoczyna się windykacja niektórych lub wszystkich zobowiązań a często również egzekucja komornicza.
Jak nie wpaść w spiralę zadłużenia?
Pierwszą poradą, która jest bardzo dobrym rozwiązaniem, jest zapobieganie sytuacji, w której nie mamy pieniędzy na spłatę pierwszego zadłużenia. Nie będziemy wtedy musieli brać kolejnych pożyczek na spłatę zadłużenia i tym samym nie rozpoczniemy procesu spirali zadłużenia. Gdy wiemy że z jakichś powodów, zmniejszyły się nasze dochody, pierwszym rozwiązaniem jest konsolidacja zobowiązań. Jest to kredyt, który w dużej sumie wzięty już na początku symptomów problemów finansowych uratuje naszą sytuację. Kredytem konsolidacyjnym spłacimy wszystkie inne zobowiązania i zmniejszymy ogólną miesięczną ratę należności nawet o połowę. Spłacać taki kredyt będziemy dłużej, ale stabilnie.
Co zrobić, jeśli już jesteśmy w spirali zadłużenia?
Gdy wzięliśmy już pierwszą pożyczkę na spłatę innego oprocentowanego zobowiązania np. innego kredytu, z pewnością nie należy pogłębiać sytuacji i trzeba ją przerwać. Trzeba zrobić to nawet za cenę problemów z obecnymi kredytami. Znacznie łatwiej jest wyjść w chwili obecnej z problemów z przeterminowaniem dwóch czy trzech zobowiązań aniżeli za pół roku borykać się z kilkoma — kilkunastoma zobowiązaniami. O ile posiadamy część środków, warto spłacać z nich po kolei najniższe kredyty i zobowiązania. W ten sposób pozbędziemy się większej ilości zobowiązań, mając jedynie przeterminowany największy kredyt czy pożyczkę. Następnie możemy negocjować z bankami lub przez kilka miesięcy niepłacenia wznowić spłaty.
Bardzo przydatną wskazówką przy wpadnięciu w spiralę zadłużenia jest udanie się po pomoc. Możemy zrobić to w kilku miejscach. Może być to firma antywindykacyjna, która pomaga w takim zadłużeniu. Może być to również doradca bankowy, który pomaga uregulować nam naszą sytuację i będzie nam doradzał. Jeśli mamy wątpliwości co do wysokości odsetek i ich prawnej podstawy warto wybrać się również do prawnika.
Ostatnim rozwiązaniem, z którego możemy skorzystać, gdy wpadliśmy w spiralę zadłużenia i straciliśmy płynność finansową, jest ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Obecnie każda prywatna osoba ma możliwość ogłoszenie takiej upadłości. Umożliwia ona pozbycie się długów całkowicie bezwarunkowo lub wyznaczenie możliwego do wykonania przez nas planu spłaty. To dobra opcja, jeśli nie ma innego wyjścia i nie poradzimy sobie w inny sposób na wyjście z długów. O formie upadłości konsumenckiej decyduje sąd na podstawie zebranych danych o nas i naszym zadłużeniu.
Gdy z jakichś względów nie możemy skorzystać ogłaszania upadłości lub nie satysfakcjonuje nas ona, istnieją jeszcze dwa dość radykalne rozwiązania. Pierwszym jest sprzedaż przed licytacją komorniczą naszego majątku po rynkowej cenie. Gdy dojdzie do jego licytacji, może on zostać zbyty dużo poniżej wartości i nie starczyć na uregulowanie zadłużenia. Możemy również nie płacąc zobowiązań i mając pewne środki wyjechać za granicę do pracy np. sezonowej lub dobrze płatnej. Duża różnica w wynagrodzeniach pozwoli przeważnie spłacić długi dużo szybciej, niż pracując w Polsce. Przeznaczenie owych środków na wyjazd, a nie spłatę warto potraktować jako inwestycję w wyjście z sytuacji.
Dlaczego koniecznie należy unikać spiral zadłużenia?
Unikanie wpadnięcia w spiralę zadłużenia jest niezwykle ważnym elementem. Należy pilnować tego w swoich finansowych z kilku powodów. Pierwszym z nich jest powstanie dużego zadłużenia, które wygenerujemy bez jakiekolwiek korzyści. W spirali zadłużenia długi powstają bezsensownie, w dużej ilości i bardzo szybko. Oznacza to że będziemy musieli zmierzyć się z ich uregulowaniem i w jakiś sposób ponosić konsekwencje owych odsetek. Utrata płynności finansowej również wpływa negatywnie na całe nasze życie łącznie z komfortem psychicznym czy brakiem wiarygodności kredytowej do czasu uregulowania wszystkich zadłużeń. Wpadnięcie w spiralę zadłużenia to też spore problemy z wyjściem z niego oraz konieczność poświęcenia sporej ilości czasu na to zadanie.
