Decydując się na kredyt, szczególnie z długim terminem spłaty, stajemy przed wyborem rat – malejących, lub stałych. Od tego zależy w dużym stopniu wysokość rat, jakie przyjdzie nam spłacać w określonych terminach. Stad taki wybór powinien być przemyślany, a przede wszystkim warto dopasować raty do możliwości finansowych, także w perspektywie czasu.
Każda rata składa się z dwóch elementów:
1. części kapitałowej, która powoduje spłatę należności głównej kredytu
2. części odsetkowej, która jest kosztem ponoszonym przez nas na rzecz banku/kredytodawcy. Na jej wysokość mają wpływ wysokość stopy procentowej, okres odsetkowy i kwota należności głównej pozostałej do spłaty.
Banki zwykle proponują określony sposób spłaty zobowiązania, ale klient ma prawo wybrać pomiędzy ratami równymi (annuitetowymi) a malejącymi. Dla np. kredytów samochodowych istnieje tez specyficzny rodzaj rat, tzw. balonowe.
Spis treści
Raty równe
Raty równe są stałe w całym okresie kredytowania, albo w okresie obowiązywania określonej wysokości stopy procentowej. Każda z rat równych składa się z różnej części kapitału i odsetek, mimo że nie różnią się od siebie. Zwykle, w odróżnieniu od rat malejących, rata annuitetowa obejmuje mniejszą część należności głównej na początku okresu spłaty kredytu. Zadłużenie więc będzie wstępnie wyższe, dlatego będą ostatecznie wyższe odsetki, niż w przypadku rat malejących. Aby wyliczyć wysokość rat stałych banki stosują specjalny wzór matematyczny.
Raty malejące
Nazywane są zamiennie również równymi ratami kapitałowymi (z uwagi na stałą część kapitałową każdej z rat), w połączeniu z odsetkami są zmienne w całym okresie kredytowania, czy w okresie obowiązywania określonej stopy procentowej. Raty malejące wyliczane są najczęściej w wyniku prostego podzielenia kwoty kredytu przez liczbę rat i dodanie ustalonych odsetek. W wyniku takiego przeliczenia każda rata składa się z identycznej części kapitałowej i różnych odsetek. Początkowe raty składają się z najwyższych części odsetkowych, a w miarę kolejnych spłat, na skutek zmniejszenia kwoty należności głównej tj. podstawy do wyliczenia odsetek, co w rezultacie zmniejsza ratę. Podsumowując, rata malejąca to suma stałej części kapitałowej i malejącej części odsetkowej.
Rata balonowa
Często miewa różne konstrukcje, opracowane przez różne banki. Idea polega na tym, że, na początku spłacana jest jedynie część odsetkowa, a następnie, w określonym przez bank czasie, całość kapitału. Dlatego najczęściej wybierana jest przez klientów, którzy liczą na duży dopływ gotówki, w określonym czasie.
Wydawać by się mogło, że klienci wybierają najczęściej raty malejące, głównie ze względu na niższe koszty takiego kredytu (z zestawień wynika, że ostatecznie w przypadku rat malejących spłacamy mniej). Jednak kredytobiorcy zwykle wybierają raty równe. Dlaczego? Stałe wysokości rat pozwalają na łatwe zarządzanie osobistymi finansami. Jedno jest pewne – niezależnie od naszego wyboru konieczne jest terminowe spłacanie zobowiązania. W innym przypadku narażeni jesteśmy na dodatkowe koszty związane z np. monitami, czy działaniami windykacyjnymi. W przypadku kredytu przeterminowanego stopy odsetek karnych są zdecydowanie wyższe.
Sprawdź także rankingi:
– Ranking kredytów mieszkaniowych kwiecień 2024
– Ranking kredytów gotówkowych kwiecień 2024
– Ranking kredytów samochodowych kwiecień 2024
